Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawy

Położenie
Strona Barssa to wschodnia pierzeja Rynku Starego Miasta.

Pochodzenie nazwy
Franciszek Barss (1760-1812)
Działacz polityczny, mieszczanin i adwokat warszawski. W okresie Sejmu Czteroletniego wraz z J.Dekertem walczył o prawa dla miast. Należał do Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Brał udział w przygotowaniach do powstania kościuszkowskiego w kraju i na emigracji. Od lutego 1794 przebywał w Paryżu jako przedstawiciel władz powstańczych. W środowisku emigracji popowstaniowej reprezentował kierunek umiarkowany, związany z organizacją emigracyjną powstałą we Francji, zwaną Agencją. Następnie współpracował z J.H.Dąbrowskim; był przedstawicielem Legionów Polskich w Paryżu. Od 1802 mieszkał we Włoszech. W czasie wojny 1812 zajmował się aprowizacją armii włoskiej. Zginął prawdopodobnie w czasie marszu Napoleona na Moskwę.
źródło: „Słownik patronów ulic Warszawy" pod redakcją S.Ciepłowskiego - Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i Wydawnictwo DiG

Nieco historii
Warszawa na przełomie XIX i XXw. była miastem intensywnie rozwojającym się. Przybywało fabryk, zakładów przemysłowych i oczywiście domów mieszkalnych. Równolegle następował też napływ rąk do pracy z całego kraju. W tym czasie Stare Miasto było licznie zamieszkiwane przez niezamożnych mieszkańców, którzy tutaj znaleźć mogli tanie lokum. Zamożni mieszczanie kupowali kamienice z bieżącą wodą, kanalizacją, gazem i energią elektryczną położone wzdłuż nowych arterii komunikacyjnych (Al. Ujazdowskie, Al. Jerozolimskie). Starówka stała się miejscem zaniedbanym, w które trzeba było zainwestować pieniądze. Zarząd miasta około 1912r. wybrukował rynek (wg proj. Cz. Przybylskiego), zlikwidował targowisko oraz przebudował otoczenie pomnika Syreny. W 1916r. nadano każdej z pierzei rynku patrona. Wschodni blok kamienic nazwany został stroną Barssa. Podzielony był na 13 wąskich działek (oparzystych numerach od 2 do 26), sięgających aż do otaczających miasto od wschodu, murów obronnych. Kamienica narożna z ul. Celną (nr 2) nosiła nazwę Bornbachowska, wybudowana został około 1451r., Kamienica Czempińska (nr 4) była już przed 1467r., Kamienica Gizów (nr 6), wzniesiona w latach 1448-55, Kamienica Szymonowicza (nr 8), pochodzi z drugiej połowy XVw., Kamienica Troperowska (nr 10), wybudowana przed 1464r., Kamienica Małodobrych (nr 12), pochodzi z 1580r. (niepewna wzmianka, że pochodzi z 1462r.), Kamienica Kupcewiczowska (nr 14), nazywana również Łyszkiewiczów, wybudowana przed 1446r., Kamienica Greyberowska lub Kocizewskich (nr 16), wzniesiona około połowy XVw., Kamienica Orlemusowska (nr 18), wybudowana w latach 1447-57, Kamienica Winklerowska lub Gizów (nr 20), prawdopodobnie wybudowana w XVw., Kamienica "Pod Fortuną" (nr 22), wybudowana prawdopodobnie w XVw., Kamienica Skwarczyńskich lub Busserowska (nr 24), wybudowana na przełomie XV i XVIw., Kamienica Preysowska lub Zygmuntowska (nr 26), powstała z połączenia dwóch kamienic, wybudowana prawdopodobnie w poczatku XVIw. Kamienice strony Barssa w czasie powstania warszawskiego (1944) ucierpiały najbardziej. Zachowały sie jedynie nikłe fragmenty murów przyziemia oraz piwnice. Odbudowa całego bloku kamienic trwała od 1951r. do 1953r. Od roku 1952, pod nr 20 ma siedzibę Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, które gromadzi materiały i dokumenty związane z twórczością i życiem pisarzy polskich.
źródło: na podstawie Katalogu Zabytków Sztuki Miasto Warszawa Stare Miasto, PAN, 1993.