Wyszukiwarka ulic
Aleje Jerozolimskie
Położenie
Al.Jerozolimskie zaczynają się na Moście Poniatowskiego. Na odcinku śródmiejskim kończy się na al.Jana Pawła II. Dalej przebiega aż do ul.Bodycha (północno-zachodnia granica miasta) przecinając Ochotę, Włochy i Ursus. W Śródmieściu znajdują się budynki: po stronie nieparzystej: od numeru 3 do 65/79 i po stronie parzystej: od numeru 2 do 54.
Nieco historii
Powstała w 1774 roku na terenie jurydyki Bożydar-Kałęczyn Augusta Sułkowskiego. W Nowej Jerozolimie - między linią dzisiejszych ulic Towarowej i Kaliskiej - urządzili się Żydzi, którzy nie mogli wówczas ani osiedlać się, ani handlować w granicach Warszawy. Magnaci pozwalali mieszkać ludności żydowskiej w obrębie własnych jurydyk (zajmowały one większą część miasta), ponieważ przynosiło im to niemałe profity. Obywatele położonej już za wałami miejskimi Nowej Jerozolimy mieli żyłkę do interesów i wkrótce stali się niewygodną konkurencją dla kupców i rzemieślników warszawskich. W tej sytuacji magistrat Starej Warszawy pozwał Sułkowskiego do sądów marszałkowskich, żądając likwidacji żydowskiego osiedla. Mimo że Żydzi protestowali, 23 stycznia 1776 roku Nowa Jerozolima przestała istnieć. Towary skonfiskowano, a domy zostały zrównane z ziemią. Nowa Jerozolima przetrwała więc zaledwie dwa lata, za to nazwy związane z tą osadą - wieki. W 1818 roku w okolicach dzisiejszego placu Artura Zawiszy (to uczestnik powstania listopadowego i tu 15 listopada 1833 roku odbyła się jego egzekucja) wybudowano przy szosie krakowskiej rogatki, które nazwano Jerozolimskimi. Stały do 1943 roku. Były też Baraki Jerozolimskie, czyli zimowe obozowisko dla wojska, założone na polach folwarku Koszyki. Współcześnie znajdowałyby się one między aleją Niepodległości, Nowowiejską, Krzywickiego a Koszykową. Ale najbardziej znaną pamiątką po Nowej Jerozolimie jest obecnie jedna z najważniejszych arterii w Warszawie: Aleje Jerozolimskie. Początkowo nazwa ta odnosiła się tylko do odcinka między rogatkami a dawną osadą Żydów. O ich powstaniu zdecydował w 1817 roku generał Józef Zajączek. Już siedem lat później była to szeroka na 44 metry arteria przecinająca miasto na długości czterech kilometrów od rogatek po Wisłę. Aleje - początkowo mówiono o nich w liczbie pojedynczej - były wtedy trzypasmową drogą z dwoma krytymi murawą jezdniami po bokach i dzielącym je brukiem. Przeprowadzono cztery rowy odwadniające i posadzono sześć rzędów topól. Ulica jeszcze bardziej zyskała na znaczeniu, gdy w 1914 roku otwarto most Poniatowskiego. W latach 60. Aleje Jerozolimskie przedłużono na zachód, do Pruszkowa.
źródło: "Warszawa i jej ulice. O pochodzeniu nazw" - Jarosław Osowski i Oficyna Wydawnicza "Mówią wieki"
Czasy współczesne
FOTOPLASTIKON - Al.Jerozolimskie 51. Warszawski Fotoplstikon jest jedynym zabytkiem tego typu w Europie, działającym w tym samym miejscu od 1905 roku. W swoich zbiorach posiada ponad 3000 zdjęć stereoskopowych (jest to para zdjęć, które umożliwiają oglądanie przestrzennych, czyli trójwymiarowych obrazów). W czasie okupacji służył jako punkt kontaktowy Polskiego Państwa Podziemnego. Od 1945 r. został ponownie uruchomiony. W 1973 r. przejęła go rodzina Państwa Chudych. W 1987 r. Fotoplastikon został wpisany do rejestru zabytków. Od 2008 roku obiektem zajmuje się Muzeum Powstania Warszawskiego.
Al.Jerozolimskie zaczynają się na Moście Poniatowskiego. Na odcinku śródmiejskim kończy się na al.Jana Pawła II. Dalej przebiega aż do ul.Bodycha (północno-zachodnia granica miasta) przecinając Ochotę, Włochy i Ursus. W Śródmieściu znajdują się budynki: po stronie nieparzystej: od numeru 3 do 65/79 i po stronie parzystej: od numeru 2 do 54.
Nieco historii
Powstała w 1774 roku na terenie jurydyki Bożydar-Kałęczyn Augusta Sułkowskiego. W Nowej Jerozolimie - między linią dzisiejszych ulic Towarowej i Kaliskiej - urządzili się Żydzi, którzy nie mogli wówczas ani osiedlać się, ani handlować w granicach Warszawy. Magnaci pozwalali mieszkać ludności żydowskiej w obrębie własnych jurydyk (zajmowały one większą część miasta), ponieważ przynosiło im to niemałe profity. Obywatele położonej już za wałami miejskimi Nowej Jerozolimy mieli żyłkę do interesów i wkrótce stali się niewygodną konkurencją dla kupców i rzemieślników warszawskich. W tej sytuacji magistrat Starej Warszawy pozwał Sułkowskiego do sądów marszałkowskich, żądając likwidacji żydowskiego osiedla. Mimo że Żydzi protestowali, 23 stycznia 1776 roku Nowa Jerozolima przestała istnieć. Towary skonfiskowano, a domy zostały zrównane z ziemią. Nowa Jerozolima przetrwała więc zaledwie dwa lata, za to nazwy związane z tą osadą - wieki. W 1818 roku w okolicach dzisiejszego placu Artura Zawiszy (to uczestnik powstania listopadowego i tu 15 listopada 1833 roku odbyła się jego egzekucja) wybudowano przy szosie krakowskiej rogatki, które nazwano Jerozolimskimi. Stały do 1943 roku. Były też Baraki Jerozolimskie, czyli zimowe obozowisko dla wojska, założone na polach folwarku Koszyki. Współcześnie znajdowałyby się one między aleją Niepodległości, Nowowiejską, Krzywickiego a Koszykową. Ale najbardziej znaną pamiątką po Nowej Jerozolimie jest obecnie jedna z najważniejszych arterii w Warszawie: Aleje Jerozolimskie. Początkowo nazwa ta odnosiła się tylko do odcinka między rogatkami a dawną osadą Żydów. O ich powstaniu zdecydował w 1817 roku generał Józef Zajączek. Już siedem lat później była to szeroka na 44 metry arteria przecinająca miasto na długości czterech kilometrów od rogatek po Wisłę. Aleje - początkowo mówiono o nich w liczbie pojedynczej - były wtedy trzypasmową drogą z dwoma krytymi murawą jezdniami po bokach i dzielącym je brukiem. Przeprowadzono cztery rowy odwadniające i posadzono sześć rzędów topól. Ulica jeszcze bardziej zyskała na znaczeniu, gdy w 1914 roku otwarto most Poniatowskiego. W latach 60. Aleje Jerozolimskie przedłużono na zachód, do Pruszkowa.
źródło: "Warszawa i jej ulice. O pochodzeniu nazw" - Jarosław Osowski i Oficyna Wydawnicza "Mówią wieki"
Czasy współczesne
FOTOPLASTIKON - Al.Jerozolimskie 51. Warszawski Fotoplstikon jest jedynym zabytkiem tego typu w Europie, działającym w tym samym miejscu od 1905 roku. W swoich zbiorach posiada ponad 3000 zdjęć stereoskopowych (jest to para zdjęć, które umożliwiają oglądanie przestrzennych, czyli trójwymiarowych obrazów). W czasie okupacji służył jako punkt kontaktowy Polskiego Państwa Podziemnego. Od 1945 r. został ponownie uruchomiony. W 1973 r. przejęła go rodzina Państwa Chudych. W 1987 r. Fotoplastikon został wpisany do rejestru zabytków. Od 2008 roku obiektem zajmuje się Muzeum Powstania Warszawskiego.
- DRUKUJ
- POWRÓT
