Dzielnica Śródmieście m. st. Warszawy

Położenie
Al.Na Skarpie zaczyna się na płd. od ul.F.Nullo, biegnie do ul.B.Prusa i dalej jeszcze ok.100m na północ, do gmachów Muzeum Ziemi.

Nieco historii
W 2. poł. XVIII w. tereny po obu stronach obecnej alei zajmował ogród księcia podkomorzego, Kazimierza Poniatowskiego, zwany "Na Górze", jeden z trzech ogrodów romantycznych zaprojektowanych dla królewskiego brata przez Szymona B. Zuga. Najstarszy z tych ogrodów powstał ok. 1770 przy ul. Solec, kolejny zaś, zwany "Na Książęcem", przy ul.Książęcej. Ogród "Na Górze" zajął cypel skarpy po drugiej stronie tej ostatniej ulicy, ciągnąc się wzdłuż jej krawędzi, równolegle do późniejszej ul. Rozbrat. Zachodnią granicę stanowił jar będący odnogą wąwozu ul.Książęcej, a południową - rejon ul. Wiejskiej. Ogród rozplanowano najpóźniej w 1776, choć wiadomo, że jeszcze w 1782 niektóre jego budowle nie były ukończone. W 1779 wzniesiono drewnianą, dwukondygnacyjną "Oberżę". Budynek był planowany jako autentyczna oberża, ostatecznie jednak książę sam w nim zamieszkał. Pierwotne przeznaczenie obiektu wzniesionego po płd. stronie "Oberży" nie zostało wyjaśnione, później jednak ulokowano tu kuchnię. Dalej na południe, na tej samej osi co "Oberża" i kuchnia, wzniesiono bardzo długi i wąski budynek zwany "Remizą", mieszczący stajnie i wozownie, z ryzalitem środkowym i krótkimi skrzydłami prostopadłymi przy obu końcach korpusu głównego, łączącymi się z nim zaokrąglonymi odcinkami muru. Na tyłach "Remizy" S. B. Zug zaprojektował ogród warzywny z parą diagonalnie krzyżujących się alejek, ostatecznie jednak zmniejszył jego obszar, lokując w płd.-zach. narożniku wydzielony dziedziniec gospodarczy. Wzdłuż jego dwóch boków wystawił połączony ze sobą kompleks budynków, tworzący rzut litery V. Ok. 1781 powstała tzw. "Loża Masońska" lub "Salon Letni" z doryckimi kolumnadami i salami balowymi na dwóch kondygnacjach. Po śmierci ks. Kazimierza (1800) ogród przeszedł w ręce Klemensa Bernauxa, a następnie - kolejno - ks. Józefa Poniatowskiego i ks. Dominika Radziwiłła, natomiast od 1815 dzierżawił go restaurator Szymon Chavot, który urządził tu teren gier i zabaw, wzorowany na rozwiązaniach paryskich i nazwany Frascati. W 1819 posiadłość zakupił Nikołaj Nowosilcow, który u wylotu drogi Frascati na ul.Wiejską nakazał wystawić parę kordegard, do dziś zachowanych ( ul. Wiejska). Następnymi właścicielami posiadłości byli m.in.: August Gliicksberg, Sylwian Jakubowski z Hermanem Epsteinem (ten drugi do 1842), gen. Józef Rautenstrauch, a następnie jego spadkobiercy nazwiskiem Bujno (1842-49), Róża z Potockich Branicka (1849-62), jej syn Aleksander (1869-70) i wnuk- hr. Władysław Branicki (1870-1903). W 1835 drugi i trzeci z wymienionych właścicieli wznieśli na fundamentach "Oberży" i kuchni nowy, późnoklasycystyczny pałacyk murowany, zachowany do naszych czasów. Zapewne w 1873 rozpoczęto budowę nowego pałacu dla Władysława Branickiego, wg proj. Leandra Marconiego. Budowla stanęła obok starego pałacyku, po jego południowej stronie, częściowo na terenie dawnych stajni i wozowni, rozebranych jeszcze przed 1829. Ok. 1880 nie istniały już zabudowania dziedzińca gospodarczego. Pod koniec XIX w. na miejscu dawnego skrzydła płd. wystawiono wydłużone, połączone ze sobą dłuższymi bokami budowle mieszczące cieplarnię, oranżerię i mieszkania służbowe. Ich lokalizacja odpowiadała w przybliżeniu osi obecnej ul. Francesca Nullo. W 1893 nieruchomość połączono hipotecznie z posesjami nr 1730, 1730A i 1730B, należącymi do tych samych właścicieli, położonymi od strony ul. Wiejskiej. Scalone grunty Branickich rozciągały się od ul. Książęcej na północy po obecne tereny sejmowe na południu oraz od ul. Wiejskiej i krawędzi jaru na zachodzie do ul. Rozbrat na wschodzie. W 1903 właścicielką niemal całej posiadłości została żona Władysława, Julia z Potockich Branicka. Parcelację majątku Frascati rozpoczęli Braniccy jeszcze w 1914. W następnych latach rozpoczęły się skomplikowane działy majątkowe i sprzedaż pojedynczych placów, ale dopiero w 1932, gdy kolejnymi udziałowcami stała się czwórka dzieci zmarłej Julii Potockiej, dokonano podziału wielkiej nieruchomości na 11 bloków, z których większość rozparcelowano na działki budowlane, resztę zaś przeznaczono na nowe ulice i obszerny zieleniec. W 1934 nowe ulice: al.Na Skarpie, F. Nullo i Frascati istniały już w terenie, a wzdłuż ich pierzei zaczęły wyrastać pierwsze budynki. W 1935 ukończono przebudowę dawnego "Pałacu letniego" na luksusową willę własną architekta Bohdana Pniewskiego, licowaną nieobrobionymi ciosami kamiennymi. W 1939 zbudowano jeszcze jeden komfortowy dom dwupiętrowy pod numerem 21/10356. W pałacu Branickich mieściła się w tym czasie ambasada Francji. Środkowy odcinek ulicy do chwili wybuchu wojny nie zaistniał w terenie i nie został zabudowany, natomiast na odcinku północnym wystawiono w latach 1937-39 kilka ogromnych, sześcio- i siedmiopiętrowych, luksusowych kamienic o funkcjonalistycznych fasadach, w większości licowanych kamieniem ( ul. Bartoszewicza 1C, IB, 1A), zespolonych z kolejną grupą takich budynków przy ul. Bartoszewicza. W 1944 spłonęły oba pałacyki, z których po wojnie odbudowano tylko starszy, bardzo zrujnowany, z przeznaczeniem na Muzeum Ziemi - (więcej o Muzeum Ziemi ). Drugą rezydencję, niestety, rozebrano, mimo że spłonęła tylko częściowo i w świetnym stanie zachowała mury i dekorację, a nawet niektóre stropy i dachy. Spośród domów po parzystej stronie ulicy poważniejszym zmianom uległ tylko ten pod numerem 15. Końcowy odcinek alei przyłączono do ul. Bartoszewicza.
źródło: "Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy" - Jarosław Zieliński, TONZ Warszawa 1996.